Ο ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς και εγχώριοι φορείς εκθειάζουν τους ελληνικούς ρυθμούς ανάπτυξης καταθέτοντας ιδιαίτερα θετικές προβλέψεις, χωρίς ωστόσο να αμελεί κανείς να συμπεριλάβει έναν σημαντικό αστερίσκο: αυτόν της έκβασης του πολέμου των δασμών που απειλεί να ανατρέψει κάθε εκτίμηση για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Και αυτό διότι ναι μεν οι αγορές έχουν «καλμάρει» σε σχέση με το σοκ του Απριλίου, αλλά σχεδόν το μισό διάστημα της τρίμηνης εκεχειρίας μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ έχει ήδη παρέλθει χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις, όπως καταμαρτυρά και ο Αμερικανός πρόεδρος. Αυτό σημαίνει πως εάν στις 8 Ιουλίου δεν έχει βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, τότε οι αμερικανικοί δασμοί στις εισαγωγές από την Ευρώπη θα διπλασιαστούν, από το 10% στο 20%, (με τις τελευταίες «ασκήσεις πίεσης» του Ντόναλντ Τραμπ να κάνουν λόγο για… 50%, μάλιστα από 1η Ιουνίου), ενώ τα επιτελεία των φορέων θεωρούν πως θα σημειωθούν σημαντικές επιπτώσεις στη διεθνή και στην ελληνική ανάπτυξη, ιδιαίτερα εμμέσως, καθώς οι εξαγωγές της Ελλάδας είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενες από την οικονομική ευρωστία των Ευρωπαίων εταίρων της.
Ουσιαστικά, όλη η Ευρώπη, αλλά και ιδιαίτερα η Ελλάδα σε ό,τι μας αφορά, προχωρά με «δανεικό χρόνο», έως τις 8 Ιουλίου, με κίνδυνο να επιβεβαιωθεί το πιο δυσμενές σενάριο και να αισθανθεί τις πραγματικές συνέπειες του εμπορικού πολέμου, καθιστώντας όλες τις εκτιμήσεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης και τα άλλα μακροοικονομικά μεγέθη «κενό γράμμα».
Οι εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν
Το τελευταίο παράδειγμα καταγράφηκε στις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν που δημοσιεύτηκαν αυτή την εβδομάδα. Σύμφωνα με την έκθεση για το 2025, η ελληνική οικονομία αναμένεται να διατηρήσει τη δυναμική της, με προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026. Αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ο οποίος εκτιμάται στο 0,9% το 2025 και 1,4% το 2026.
Όσον αφορά τις επιπτώσεις των δασμών, η Κομισιόν σημειώνει ότι η άμεση έκθεση της Ελλάδας είναι περιορισμένη, λόγω των σχετικά ασθενών άμεσων και έμμεσων εμπορικών δεσμών με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης έχουν αυξηθεί και είναι καθοδικοί, καθώς η επίμονη αύξηση της εμπορικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας, μαζί με την επιδείνωση των παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών, θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές, ιδιαίτερα στον τομέα του τουρισμού.
Συνολικά, επισημαίνεται πως ενώ η Ελλάδα φαίνεται να διατηρεί ισχυρή οικονομική πορεία, οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως οι εμπορικές εντάσεις και η παγκόσμια αβεβαιότητα, απαιτούν συνεχή παρακολούθηση και προσαρμογή της οικονομικής πολιτικής για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Επιφυλακτική και η Τράπεζα της Ελλάδος
Η Τράπεζα της Ελλάδος, στις πρόσφατες εκτιμήσεις της για το 2025 στο πλαίσιο της έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,3%, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Όσον αφορά τις επιπτώσεις των δασμών που επέβαλαν οι ΗΠΑ, η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει ότι η άμεση έκθεση της Ελλάδας είναι περιορισμένη, καθώς οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι μια γενικευμένη επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, περιορίζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης.
Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι οι δασμολογικές πολιτικές των ΗΠΑ αποτελούν έναν από τους βασικούς εξωτερικούς κινδύνους για την ελληνική οικονομία, καθώς ενδέχεται να πλήξουν τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, ιδίως σε κρίσιμους βιομηχανικούς κλάδους .
Εν κατακλείδι, ενώ και η κεντρική τράπεζα αναγνωρίζει πως οι άμεσες επιπτώσεις των δασμών είναι περιορισμένες για την Ελλάδα, οι έμμεσες συνέπειες μέσω της επιβράδυνσης του παγκόσμιου εμπορίου και της αυξημένης αβεβαιότητας στις αγορές αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ελληνική οικονομία.
Υποβάθμιση των προοπτικών από ΙΟΒΕ
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι τελευταίες προβλέψεις του ΙΟΒΕ, προ ενός μήνα. Σύμφωνα με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 2,2% για το 2025, με βασικούς μοχλούς την ενίσχυση των πάγιων επενδύσεων (+9,5%) και τη συγκρατημένη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,6%). Ωστόσο, η έκθεση επισημαίνει αυξημένους εξωτερικούς κινδύνους, όπως η ενδεχόμενη επαναφορά προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις εξαγωγές και την τουριστική ζήτηση.
Το ΙΟΒΕ αναθεώρησε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Ελλάδας το 2025 από 2,4% σε 2,2%, επικαλούμενο τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών. Αν και οι άμεσες εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι περιορισμένες (περίπου 5% των συνολικών εξαγωγών), οι έμμεσες επιπτώσεις μέσω της μειωμένης ζήτησης από άλλες χώρες της ΕΕ και της αυξημένης παγκόσμιας αβεβαιότητας ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
Η έκθεση του ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι, ενώ η ελληνική οικονομία δείχνει ανθεκτικότητα, οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως οι εμπορικές εντάσεις και η παγκόσμια αβεβαιότητα, απαιτούν συνεχή παρακολούθηση και προσαρμογή της οικονομικής πολιτικής για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Fitch: Θετικές προοπτικές αλλά με προειδοποιήσεις
Αντίστοιχες επισημάνσεις κατέθεσε στις 16 Μαΐου 2025, και ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, όταν αναθεώρησε την προοπτική της Ελλάδας από «σταθερή» σε «θετική», διατηρώντας τη βαθμολογία στο BBB-. Στην έκθεση σημειώνεται ότι οι άμεσοι κίνδυνοι για την Ελλάδα από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο είναι μικροί, καθώς οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 4% των συνολικών εξαγωγών της χώρας, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι μια σοβαρότερη επιβράδυνση στις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ θα μπορούσε να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην Ελλάδα.
Η Fitch προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμούς άνω του 2% το 2025 και το 2026, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που εκτιμάται στο 0,4% για το 2025.
Συνοψίζοντας, ενώ η άμεση έκθεση της Ελλάδας στον εμπορικό πόλεμο είναι περιορισμένη, η Fitch τονίζει την ανάγκη παρακολούθησης των εξελίξεων στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, καθώς τυχόν επιβράδυνση σε αυτές θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ελληνική οικονομία.
Πηγή: www.newsit.gr