Τρεμάμενη από χαρά και ανίκανη να συγκρατήσει τα δάκρυά της, η Anuparna Roy έδειξε με την έντονη εκδήλωση των συναισθημάτων της επί σκηνής πόσο σημαντική ήταν αυτή η στιγμή – γράφοντας ιστορία ως η πρώτη Ινδή σκηνοθέτιδα που κέρδισε σε μια κατηγορία ειδικά αφιερωμένη στις νέες φωνές του ανεξάρτητου παγκόσμιου κινηματογράφου.
Αυτό από μόνο του είναι ένα τεράστιο επίτευγμα, αλλά η καταγωγή της Roy από ένα απλό χωριό στην περιοχή Purulia της πολιτείας της Δυτικής Βεγγάλης – χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα λαμπερά παλάτια της Βενετίας – κάνει τον θρίαμβό της ακόμα πιο σημαντικό.
Πτυχίο κολλεγίου και δουλειά ως τηλεφωνήτρια
Από τον Ritwik Ghatak έως τον Satyajit Ray και τον Mrinal Sen, η Βεγγάλη έχει αναδείξει πολλούς παγκοσμίως γνωστούς σκηνοθέτες. Αλλά σε αντίθεση με αυτούς, η 31χρονη Anuparna Roy μεγάλωσε μακριά από τις ελίτ πολιτιστικές επιρροές της Καλκούτας και ακολούθησε ένα μονοπάτι πιο συνηθισμένο για τους Ινδούς των μικρών πόλεων: πτυχίο κολεγίου και στη συνέχεια δουλειά σε τηλεφωνικό κέντρο.
Ήταν μια οδός διαφυγής από τις πιέσεις του γάμου και «ένα μέσο οικονομικής σταθερότητας» εξηγεί η Roy στο BBC. Αλλά τελικά κατέληξε να γίνει κάτι πολύ περισσότερο.
Ενώ πουλούσε λογισμικό πληροφορικής στο Δελχί, μια τυχαία συνάντηση με φοιτητές κινηματογράφου πυροδότησε την αγάπη της για τον κινηματογράφο και η Roy μάζεψε κάθε δεκάρα που κέρδισε τα επόμενα έξι χρόνια για να χρηματοδοτήσει μόνη της την πρώτη της ταινία μικρού μήκους, Run to the River.
Με φόντο την παλλόμενη καρδιά της Βομβάης, το Songs of Forgotten Trees αφηγείται την ιστορία δύο γυναικών από εντελώς διαφορετικούς κόσμους
Χωρίς περιστροφές
Αφού μετακόμισε στη Βομβάη λίγα χρόνια αργότερα, εντόπισε τον Ranjan Singh, τον κύριο παραγωγό της ταινίας Songs of Forgotten Trees, σε ένα πάρτι και του απευθύνθηκε χωρίς περιστροφές: «Κύριε, θα θέλατε να παράγετε μια ταινία του τρίτου κόσμου;»
Έκπληκτος από την τόλμη της, ο Singh ζήτησε από τη Roy να τον συναντήσει την επόμενη μέρα και να του περιγράψει την ιδέα σε λιγότερο από 10 λεπτά. Η συνάντηση διήρκεσε αρκετές ώρες και μέσα σε λίγες μέρες ο Singh συμφώνησε να χρηματοδοτήσει το έργο.
Η ιστορία δύο γυναικών
Ως φανατική θαυμάστρια της οπερετικής αστυνομικής δραματικής ταινίας Gangs of Wasseypur του σκηνοθέτη Anurag Kashyap, η Roy έπεισε τον Singh να δείξει την ταινία στον Kashyap, ο οποίος τελικά αποφάσισε να την υποστηρίξει.
Με φόντο την παλλόμενη καρδιά της Βομβάης, το Songs of Forgotten Trees αφηγείται την ιστορία δύο γυναικών από εντελώς διαφορετικούς κόσμους: της Thooya, μιας επίδοξης ηθοποιού που εργάζεται παράλληλα ως συνοδός, και της Swetha, μιας μετανάστριας που εργάζεται σε τηλεφωνικό κέντρο.
Ζουν μαζί στο πολυτελές διαμέρισμα του πλούσιου εραστή της Thooya.
Μια άλλη κριτική ανέφερε ότι η Roy εξερευνά την αστική αποξένωση με «αξιοσημείωτη λεπτότητα», επαινώντας τον σκόπιμα αργό, παρατηρητικό στυλ κινηματογράφησης της, που επιτρέπει στο «συναισθηματικό πεδίο» των χαρακτήρων να αναδυθεί με σαφήνεια
Με αξιοσημείωτη λεπτότητα
Αυτό που ξεκινά ως μια απλή συγκατοίκηση μετατρέπεται γρήγορα σε μια στενή σχέση μεταξύ των δύο γυναικών, καθώς εξερευνούν την ομοφυλοφιλική τους επιθυμία και μοιράζονται τις εμπειρίες τους από την περιθωριοποίηση και την επιβίωση σε μια αστική περιοχή.
Το Hollywood Reporter χαρακτήρισε την ταινία «ένα αγωνιώδες πορτρέτο του τι χρειάζεται για να επιβιώσουν οι γυναίκες» και μια «σαφή, συγκρατημένη, συγκινητική ιστορία» δύο νεαρών γυναικών που βρίσκουν παρηγοριά η μία στην άλλη.
Μια άλλη κριτική ανέφερε ότι η Roy εξερευνά την αστική αποξένωση με «αξιοσημείωτη λεπτότητα», επαινώντας τον σκόπιμα αργό, παρατηρητικό στυλ κινηματογράφησης της, που επιτρέπει στο «συναισθηματικό πεδίο» των χαρακτήρων να αναδυθεί με σαφήνεια.
Κοντινές λήψεις
Χωρίς επίσημη εκπαίδευση στην τέχνη, η Roy είπε ότι ήταν συνειδητή απόφαση να μην ακολουθήσει τους παραδοσιακούς κανόνες της κινηματογραφικής παραγωγής με «μακρινές, μεσαίες και κοντινές λήψεις» και αντίθετα να αποτυπώσει τον ρυθμό της καθημερινής ρουτίνας των χαρακτήρων της με μεγαλύτερη αυθεντικότητα με συνεχείς λήψεις.
Γύρισε την ταινία εξ ολοκλήρου στο διαμέρισμά της και μάλιστα έβαλε τις δύο πρωταγωνίστριες να μείνουν εκεί κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.
Το Songs of Forgotten Trees είναι ένα έργο βαθιά προσωπικό για τον Roy.
Οι απόκληροι
Αρχικά είχε σχεδιαστεί ως ντοκιμαντέρ – οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι εμπνευσμένοι από τις ζωές της γιαγιάς του Roy και της θετής κόρης της, οι οποίες μοιράζονταν μια πλατωνική αλλά ήσυχη και οικεία σχέση.
Ένας άλλος χαρακτήρας, η Jhumpa, που είναι φίλη του Thooya, βασίζεται στην παιδική φίλη της Roy, Jhuma Nath, από την κοινότητα των Dalit* (πρώην ακάθαρτοι), η οποία παντρεύτηκε σε ηλικία 12 ετών.
(*Ο όρος «Νταλίτ» (Dalit) χρησιμοποιείται για τους «αποκλεισμένους» και τους «απόκληρους», που αποτελούσαν το κατώτατο στρώμα των καστών στην ινδική υποήπειρο).
Φτώχεια και οικονομική αστάθεια
«Το προσωπικό είναι πολιτικό» λέει η Roy. «Ο γάμος της Jhuma Nath δεν ήταν προσωπική απόφαση. Η κυβέρνηση ενθάρρυνε τους Dalit να παντρεύονται αντί να μορφώνονται – αυτό είναι πολιτικό. Όταν ήμουν παιδί, μου έδιναν ρύζι ανάλογα με το σωματικό μου βάρος, ενώ στα αγόρια έδιναν βιβλία – αυτό είναι πολιτικό».
Η Roy λέει ότι η παιδική της ηλικία, που πέρασε στη σκιά της οικονομικής άνθησης της Ινδίας – όπου εξαντλημένοι άντρες με lungis (ένα σωληνοειδές κομμάτι ύφασμα τυλιγμένο γύρω από τη μέση) δούλευαν σκληρά στους ορυζώνες, οι γυναίκες έκαναν μπάνιο σε λίμνες και οι οικογένειες πήγαιναν να δουλέψουν σε εργοτάξια τα ξημερώματα – παραμένει μια συνεχής πηγή έμπνευσης για τις ταινίες της.
«Υπήρχε φτώχεια και οικονομική αστάθεια παντού γύρω μου. Και ταυτίζομαι με τις ζωές αυτών των ανθρώπων».
Ζήτησε από τον σχεδιαστή της να φτιάξει ένα παραδοσιακό χειροποίητο σάρι που ένωνε δύο κόσμους – την Παλαιστίνη και την Purulia
Υποστήριξη στη Γάζα
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στην μεγάλη της μέρα στη Βενετία, η Roy έδειξε με υπερηφάνεια τις ρίζες και τις πολιτικές της πεποιθήσεις, χρησιμοποιώντας το βήμα που της δόθηκε για να εκφράσει την υποστήριξή της στα παιδιά της Γάζας.
Ζήτησε από τον σχεδιαστή της να φτιάξει ένα παραδοσιακό χειροποίητο σάρι που ένωνε δύο κόσμους – την Παλαιστίνη και την Purulia.
Το χειροποίητο σάρι με παραδοσιακά μοτίβα της Βεγγάλης είχε τα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας στα άκρα του.Αυτό προκάλεσε κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά η ίδια δήλωσε ότι παραμένει σταθερή στις απόψεις της.
«Θα χρησιμοποιήσω τη φωνή μου για να μιλήσω για όλα όσα μας κάνουν να νιώθουμε άβολα», είπε η Roy.
Το επόμενο βήμα είναι μια συνέχεια και πιθανώς μια προ-συνέχεια του Songs of Forgotten Trees. Τα σενάρια βρίσκονται σε εξέλιξη.
Αλλά θα κάνει ποτέ μια καθαρά εμπορική ταινία; Η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό όχι.
«Δεν μπορώ να κάνω γλυκανάλατες ταινίες. Πρέπει να κάνω ταινίες που αντιπροσωπεύουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε, ακόμα κι αν ενοχλούν τους ανθρώπους».
*Με στοιχεία από bbc.com | Αρχική Φωτό: REUTERS/Yara Nardi
Πηγή: www.in.gr