Στα μέσα της δεκαετίας των 30, πολλές γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες με το ίδιο αμείλικτο δεδομένο: ο χρόνος τους εξαντλείται πολύ πριν εξαντληθούν οι απαιτήσεις γύρω τους. Η καριέρα, τα παιδιά και οι οικιακές ευθύνες συσσωρεύονται, αλλά η κοινωνία εξακολουθεί να θεωρεί αυτονόητο ότι εκείνες θα σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος. Το αποτέλεσμα είναι προβλέψιμο: επαγγελματική στασιμότητα, χαμένες ευκαιρίες εξέλιξης και μια καθημερινότητα που οδηγεί στην εξουθένωση.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες αφιερώνουν δυσανάλογα περισσότερες ώρες σε φροντίδα παιδιών και δουλειές του σπιτιού, ενώ οι άνδρες δεν υφίστανται αντίστοιχες συνέπειες στην καριέρα τους.
Αυτό που οι ερευνήτριες αποκαλούν «το στρίμωγμα» δεν είναι προσωπική αδυναμία, αλλά το αποτέλεσμα ενός συστήματος που εξακολουθεί να τιμωρεί τις γυναίκες επειδή γίνονται μητέρες, ενώ ανταμείβει τους άνδρες επειδή παραμένουν «απρόσκοπτοι» εργαζόμενοι.
«Βλέπεις αυτό το βουνό στις ώρες φροντίδας παιδιών και οικιακής εργασίας, την ίδια στιγμή που οι γυναίκες προσπαθούν να επενδύσουν στις καριέρες τους». Για τους άνδρες, η επίδραση αυτών των απαιτήσεων στον χρόνο μοιάζει περισσότερο με «ένα μικρό μυρμηγκόλοφο», λέει η Corinne Low, καθηγήτρια επιχειρηματικών οικονομικών και δημόσιας πολιτικής στη Wharton School, στο Bloomberg.
Αυτό που οι ερευνήτριες αποκαλούν «το στρίμωγμα» δεν είναι προσωπική αδυναμία, αλλά το αποτέλεσμα ενός συστήματος που εξακολουθεί να τιμωρεί τις γυναίκες επειδή γίνονται μητέρες
Το στρίμωγμα στα μέσα της δεκαετίας των 30 είναι εν μέρει αποτέλεσμα των υψηλών προσδοκιών της γονεϊκότητας στον 21ο αιώνα. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές, γυναίκες και άνδρες αποδίδουν σήμερα μεγαλύτερη αξία στον χρόνο που περνούν με τα παιδιά τους. «Διαβάζουν όλα αυτά που λένε ότι, αν μιλάς 10.000 λέξεις την ημέρα στο μωρό σου, θα αυξηθεί το IQ του. Κι αν παίξεις συγκεκριμένα παιχνίδια και περιορίσεις την ώρα μπροστά σε οθόνες για το παιδί σου, θα βελτιωθούν οι εκπαιδευτικές του επιδόσεις στο μέλλον», λέει η Low. «Αυτά δημιουργούν την αίσθηση ότι “ο χρόνος μου με τα παιδιά είναι κρίσιμος, δεν μπορώ να κάνω ό,τι έκαναν ίσως οι γονείς μας”, όπως το να βασίζεσαι σε έτοιμα φαγητά μικροκυμάτων ή στην τηλεόραση ως μπέιμπι σίτερ».
Μόνο που, ενώ οι άνδρες σπάνια υφίστανται επαγγελματικές συνέπειες για τις επιπλέον ώρες που αφιερώνουν στη φροντίδα παιδιών, οι γυναίκες βλέπουν συχνά την καριέρα τους να ανακόπτεται.
Η Low αποκαλεί την περίοδο που ακολουθεί το στρίμωγμα «την ειρωνική ανακούφιση». Κι αυτό επειδή, όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και η φροντίδα τους γίνεται λιγότερο χρονοβόρα, πολλές γυναίκες δυσκολεύονται να ξεφύγουν από τη «διαδρομή της μαμάς» στη δουλειά και να φτάσουν στα ίδια επίπεδα αποδοχών με τους άνδρες.
Άλλοι ερευνητές έχουν χαρτογραφήσει το «child penalty» που υφίστανται οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Τα αποτελέσματα ίσως εκπλήξουν: στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η μητρότητα μειώνει το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών κατά 25%, ενώ στη Ναμίμπια η μείωση είναι μόλις 11%. Αυτές οι διαφορές αντικατοπτρίζουν το προνόμιο των γυναικών στις ανεπτυγμένες χώρες, οι οποίες συχνότερα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν χρόνο με τα παιδιά αντί για δουλειά, λέει η Low. Υπάρχουν όμως και μέρη, όπως η Σουηδία και η Νορβηγία, όπου οι γενναιόδωρες άδειες γονέων και άλλες κρατικές παροχές βοηθούν τις μητέρες να παραμένουν εργαζόμενες.
Οι χώρες όπου γυναίκες εγκαταλείπουν την εργασία μετά την απόκτηση παιδιών
Ωστόσο, η εκτεταμένη άδεια μητρότητας δεν είναι πανάκεια, τονίζει η Low.
Eξάλλου, το «στρίμωγμα» διαρκεί πολύ περισσότερο από τους πρώτους έξι μήνες ζωής ενός παιδιού. Οι εργοδότες που θέλουν να προσλάβουν και να κρατήσουν γυναίκες συχνά προωθούν «ευέλικτα» ωράρια, αλλά η Low παραπέμπει σε στοιχεία που δείχνουν πως η προβλεψιμότητα είναι πολύ πιο πολύτιμη για τις μητέρες.
Σε μια αμερικανική μελέτη του 2017, οι γυναίκες με παιδιά κάτω των 4 ετών δήλωσαν διατεθειμένες να θυσιάσουν σχεδόν το 40% του μισθού τους για να αποφύγουν μια δουλειά με ωράριο που καθορίζεται από τα καπρίτσια του προϊσταμένου. Ακόμα και γυναίκες χωρίς μικρά παιδιά δήλωσαν πως θα δέχονταν μείωση 30%. Η Low υποστηρίζει ότι οι εταιρείες μπορούν να κρατήσουν τις γυναίκες ενισχύοντας τα όρια μεταξύ δουλειάς και ζωής και ορίζοντας εναλλακτικούς υπευθύνους για την εργασία που προκύπτει εκτός ωραρίου.
Οι άνδρες θα μπορούσαν να βοηθήσουν αναλαμβάνοντας περισσότερα στο σπίτι: το 2015, ο χρόνος που αφιέρωναν στις δουλειές του σπιτιού ήταν ουσιαστικά ίδιος με εκείνον του 1985. Μια μελέτη του 2019 έδειξε ότι οι διαζευγμένες μητέρες στις ΗΠΑ κοιμούνταν περισσότερες ώρες από τις παντρεμένες.
Πηγή: www.in.gr