Σε μία τόσο δύσκολη και πυκνή πολιτικά συγκυρία, δεν είναι λίγοι εκείνοι κι εκείνες που θα θεωρήσουν ένα άρθρο για την Ημέρα της Γυναίκας, περιττό, επετειακό, ειδεμή αγγαρεία. Από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας του Πέτρογκραντ του 1917 μέχρι σήμερα, αμέτρητοι αγώνες έχουν δοθεί, άλλοι κερδήθηκαν, άλλοι όχι. Όλοι οι αγώνες όμως είχαν ένα κοινό, αγωνιζόμενες γυναίκες που συχνά δεν ήταν παρά «επιμέρους» πληροφορία, λεπτομέρεια ή υποσημείωση.
Στο εδώ και στο τώρα, έχουν γίνει βήματα. Μετά την γυναικοκτονία της Κυριακής Γρίβα που τα έκανε όλα «σωστά», αλλά δολοφονήθηκε στο πλατύσκαλο του Αστυνομικού Τμήματος Αγίων Αναργύρων, η Αστυνομία απαντά πιο άμεσα και με περισσότερη ζέση στις κλήσεις για ενδοοικογενειακή βία.
Περιστατικά βίας
Αυτό δεν σημαίνει πως περιορίστηκαν τα περιστατικά, κάθε άλλο. Μόνο την τελευταία εβδομάδα, 55χρονος επιχείρησε να κάψει ζωντανή την εν διαστάσει σύζυγο του, 52χρονος κυνηγούσε κι απειλούσε τη σύντροφο του με σφυρί, ενώ ένοχος κρίθηκε κτηνοτρόφος στο Βόλο, που παράτησε την έγκυο σύντροφο του αφήνοντας, μάλιστα, τα πράγματα της στο αυτοκίνητο. Η οικονομική εξάρτηση, το κοινωνικό στίγμα και βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις του «μην χαλάσεις το σπίτι σου», αποτελούν δεσμεύσεις στη ζωή μιας γυναίκας, ιδίως σε πιο κλειστές κοινωνίες.
Γυναικοκτονίες
Κι αν καταφέραμε οι γυναικοκτονίες, να μην τιτλοφορούνται «εγκλήματα πάθους», ακόμη δεν έχουμε πετύχει τη νομική αναγνώριση τους. Κι αν καταφέραμε να απαντά η αστυνομία στις κλήσεις για ενδοοικογενειακή βία, ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε ένα πλήρες πλαίσιο στήριξης για το μετά, με ξενώνες που να επαρκούν και με οικονομική και νομική στήριξη της γυναίκας.
Κι αν καταφέραμε -λόγω του εγχώριου metoo- να μην κατηγορούνται απροκάλυπτα τα θύματα, ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να μην ακούγονται στις δικαστικές αίθουσες ερωτήματα από την έδρα, για το είδος του εσωρούχου της καταγγέλλουσας.
Ο σεξισμός της διπλανής πόρτας
Αν κάπου χωλαίνουμε όμως κι έχουμε πολλή δουλειά είναι στα καθημερινά, στον σεξισμό της διπλανής πόρτας που δεν κάνει χάρη σε καμιά μας. Η Δέσποινα Βανδή δεν «δικαιούται» να είναι ερωτευμένη και να το εκφράζει γιατί δεν είναι πια τριάντα κι έχει μεγάλα παιδιά, για τους ίδιους λόγους δεν «δικαιούται» να ντύνεται όπως επιθυμεί στην πίστα.
Η Ματούλα Ζαμάνη, δεν «δικαιούται» να πετάξει την μπλούζα της στο ζενίθ του live της, γιατί «προσβάλλει την αισθητική» κάποιων που δεν ήταν καν παρόντες σε αυτό. Η Νατάσσα Μποφίλιου, δεν «δικαιούται» να ασχολείται με φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας ανά τα χρόνια, αλλά κυρίως δεν «δικαιούται» να τάσσεται υπέρ των ευάλωτων και των αγωνιζόμενων επειδή η ίδια, μέσα από τη δουλειά της, τα έχει καταφέρει.
Η νεαρή καλλιτέχνιδα Μαρσό δεν «δικαιούται» να έχει γνώμη για σεξιστικές αναχρονιστικές απόψεις φτασμένου αοιδού. Η Ελένη Φουρέιρα τώρα που είναι «μανούλα», καλό θα είναι «να μην είναι τόσο σέξι» στα σόου της. Ούτε η Ελεονώρα Ζουγανέλη όμως, που δεν είναι «μανούλα», «δικαιούται» να εμφανίζεται με σορτς ή ολόσωμη φόρμα γιατί «είναι έντεχνη».
Οι χυδαίες προσεγγίσεις
Από τις πιο χυδαία σεξιστικές προσεγγίσεις είναι αυτή που στόχο δεν έχει να τιμήσει τη μία, αλλά να επιτιμήσει τις άλλες. Για παράδειγμα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάτω από τις αναρτήσεις που αφορούν την τραγουδίστρια, Λένα Ζευγαρά, σχολιάζουν πόσο «διαφέρει από τις άλλες» γιατί επιλέγει «σεμνές» εμφανίσεις στην πίστα.
Γνωστές πολιτικοί, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, διακεκριμένες στον τομέα τους, επικρίνονται για το εάν φαίνονται κουρασμένες, αν έχουν προβεί σε αισθητικές επεμβάσεις, ακόμη και για τον τόνο με τον οποίο μιλούν. Τα παραδείγματα είναι αμέτρητα.
Τα σχόλια εις βάρος μιας γυναίκας
Αν αυτή είναι η αντιμετώπιση αυτών των αδιαμφισβήτητα επιτυχημένων γυναικών στη δημόσια σφαίρα, φανταζόμαστε με τι έρχονται αντιμέτωπες οι γυναίκες της διπλανής πόρτας πίσω από κλειστές πόρτες. Αν αυτά είναι τα σχόλια που γίνονται δημόσια κάτω από τις αναρτήσεις γυναικών που έχουν δημόσιο βήμα, δεδομένη επιτυχία, οικονομική αυτάρκεια κι άνεση, φανταζόμαστε τι σχόλια λαμβάνουν γυναίκες και κορίτσια, εκεί έξω.
Το «δεν είσαι σαν τις άλλες» δεν είναι κομπλιμέντο. Είναι προσβολή στον πυρήνα κάθε γυναίκας και εντείνει τον μεταξύ μας ανούσιο ανταγωνισμό. Το «δεν είμαι φεμινίστρια, αλλά πιστεύω στην ισότητα» δείχνει αδυναμία κατανόησης βασικών εννοιών και γεγονότων όπως είναι η διαχρονική καταπίεση και η μισθολογική ανισότητα αντίστοιχα.
Τι λένε τα στοιχεία
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως η χώρα μας στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας συγκεντρώνει 59,7/100 την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 71/100. Παράλληλα, σύμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ οι γυναίκες στην Ελλάδα λαμβάνουν 16,5% χαμηλότερο μισθό από τους άνδρες για ίση εργασία. Σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), οι αποκλίσεις στους μισθούς ανδρών – γυναικών, υπέρ των πρώτων, κυμαίνονται από 8,6% έως 40,5%.
Μάλιστα η χώρα μας είναι προτελευταία ανάμεσα στις 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ποσοστό γυναικών που βρίσκονται σε διευθυντικές θέσεις. Σύμφωνα με τη Eurostat, μόλις το 0,87% των γυναικών στην Ελλάδα κατείχε διευθυντικές θέσεις το 2023, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 1,94%.
Η δεύτερη βάρδια μιας γυναίκας
Κι αν στις κορυφές δεν γίνεται αντιληπτό, στη βάση τα πράγματα είναι ζοφερά καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των αόρατων εργαζόμενων, είναι γυναίκες (βλ. εργαζόμενες στην καθαριότητα). Οι ίδιες γυναίκες που όταν σχολάσουν, ξεθεωμένες θα αναλάβουν τη δεύτερη βάρδια στο σπίτι. Βασικές φροντίστριες παιδιών και ηλικιωμένων και ευάλωτων ατόμων, αναλαμβάνουν μια κοπιαστική δεύτερη εργασία η οποία δεν έχει ούτε ωράριο ούτε αμοιβή. Για ένσημα, ούτε λόγος.
Για να μην το μετανιώσουν…
Παράλληλα, υπό την απειλή του δημογραφικού από τη μία, αλλά και ενός στερεοτύπου που θέλει τη γυναίκα ολοκληρωμένη μόνο αν τεκνοποιήσει, νέες γυναίκες γίνονται μητέρες και ανακαλύπτουν ότι δεν δικαιούνται την ίδια άδεια μητρότητας όπως οι υπόλοιπες εργαζόμενες (βλ. αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς), άλλες δαπανούν χιλιάδες ευρώ για να υποβληθούν σε κατάψυξη ωαρίων για να «μην χαθεί το τρένο της γονιμότητας» ή για «να μην το μετανιώσουν». Και κάθε τόσο, εγχώριες ρέπλικες του Τραμπ, έρχονται να μας κουνήσουν το δάχτυλο για ζητήματα αυτοδιάθεσης του σώματος μας, που τα έχουμε λύσει εδώ και 40 χρόνια.
Κάθε 8η Μάρτη, ευχαριστούν τις «μανάδες, τις συζύγους, τις συντρόφους, τις κόρες, τις αδερφές» λές και δεν μπορεί η εκτίμηση κι η αποδοχή να έρθει χωρίς να βρίσκεται σε συνάρτηση με το ρόλο που έχει η όποια γυναίκα στις ζωές των άλλων. Λες και η ζωή της δεν έχει ίση αξία χωρίς να είναι μάνα, σύζυγος, σύντροφος, κόρη ή αδερφή. «Ψιλά γράμματα», θα μου πείτε. Καλούς αγώνες και ούτε βήμα πίσω, θα απαντήσω.
Πηγή: www.in.gr