Υπήρξε μια εποχή που οι οικείοι της Σάρα Ζιφ το έβρισκαν αδιανόητο ότι, σε ηλικία 20 ετών, κέρδιζε περισσότερα χρήματα από τον πατέρα της, Εντ, καθηγητή νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, απλά, όπως παρατήρησε κάποτε η μητέρα της, Σούζαν, επειδή ήταν «όμορφη και στην ώρα της».
Στο «Picture Me», το ντοκιμαντέρ που γύρισε η Ζιφ το 2009 με υλικό από βιντεοκάμερες από την εποχή που ήταν μοντέλο, τη βλέπουμε να παίρνει επιταγή για περισσότερα από 111.000 δολάρια, η οποία δεν της προκαλεί τίποτα περισσότερο από ένα ανασήκωμα των ώμων.
Η Σάρα Ζιφ μπήκε στον χώρο του μόντελινγκ το 1996, αφού ένας φωτογράφος την εντόπισε στο δρόμο της επιστροφής για το σπίτι από το Bronx High School of Science, όταν ήταν πρωτοετής. Σύντομα, αντί να κάνει μπέιμπι σίτινγκ τα Σαββατοκύριακα, η Ζιφ πήγαινε από κάστινγκ σε κάστινγκ και φωτογραφιζόταν για το περιοδικό Seventeen.
To trailer του Picture Me
Μια νέα νομοθεσία
Μετά την αποφοίτησή της, αντί να κατευθυνθεί σε ένα πανεπιστήμιο Ivy League, όπως οι περισσότεροι από τους συνομηλίκους της, επέλεξε την πασαρέλα. «Ήξερα ότι τα μοντέλα συχνά εκτιμώνται για την εξαιρετική νεότητά τους και ότι αν ήθελα να έχω μια ευκαιρία, ήταν αυτή», δήλωσε η Ζιφ. «Θα μπορούσα να βάλω στην άκρη κάποια χρήματα».
Για τη Ζιφ, αυτή ήταν η πρώτη από μια σειρά τολμηρών επιλογών, με τις οποίες έχτισε μια καριέρα, βοήθησε να αποκαλυφθούν κάποιες από τις πιο κακές πλευρές της βιομηχανίας και τελικά απομακρύνθηκε από τη λάμψη και τις υψηλές αμοιβές για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και την προστασία των άλλων μοντέλων.
Το αποκορύφωμα ενός μεγάλου μέρους αυτής της δουλειάς συνέβη στα τέλη του Ιουνίου όταν η Πολιτεία της Νέας Υόρκης εφάρμοσε τον νόμο Fashion Workers Act, μια νομοθεσία που υπερασπίστηκε η Model Alliance, μια ομάδα που ιδρύθηκε από τη Ζιφ και στοχεύει στην αναμόρφωση της βιομηχανίας του μόντελινγκ στο επίκεντρο της μόδας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μια πολύ δύσκολη περίοδος
Τα προβλήματα της βιομηχανίας του μόντελινγκ έγιναν ξεκάθαρα στη Ζιφ από νωρίς στην καριέρα της και το ντοκιμαντέρ που δημιούργησε δεν έδειξε μόνο την αίγλη του να είσαι νέος και πλούσιος, με μετρητά. Περιέγραψε επίσης μια πιο συνηθισμένη εμπειρία: έφηβα μοντέλα φορτωμένα με χρέη, παλεύοντας με διατροφικές διαταραχές και περιηγούμενα σε μια βιομηχανία όπου η σεξουαλική κακοποίηση ήταν συχνά φυσιολογική.
«Όταν βγήκε η ταινία μου, από το να εργάζομαι στα υψηλότερα επίπεδα της βιομηχανίας, σταμάτησα σχεδόν εν μία νυκτί να παίρνω τηλέφωνα από τις μεγάλες εταιρείες» είπε η Ζιφ. «Τα κέρδη μου έπεσαν κατακόρυφα και ουσιαστικά χρεώθηκα. Ναι, ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος».
Αλλά ένα τηλεφώνημα που έλαβε η Ζιφ ήταν από τη Σούζαν Σκαφίντι, την ιδρύτρια και ακαδημαϊκή διευθύντρια του Fashion Law Institute, άλλαξε την πορεία των πραγμάτων.
Η Ζιφ απέκτησε πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια και, το 2012, με την καθοδήγηση της Σκαφίντι, ίδρυσε τη Model Alliance, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στην αύξηση της προστασίας των εργαζομένων μοντέλων
Η εφαρμογή του νόμου
Η Σκαφίντι είχε συγκινηθεί όχι από τη σκηνοθεσία της ταινίας αλλά από την αντίδραση του κοινού, την οποία περιέγραψε ως «γεμάτη δάκρυα και μεγάλη συγκίνηση, με εκφράσεις φόβου».
Η Ζιφ απέκτησε πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια και, το 2012, με την καθοδήγηση της Σκαφίντι, ίδρυσε τη Model Alliance, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στην αύξηση της προστασίας των εργαζομένων μοντέλων.
Η εφαρμογή του νόμου για τους εργαζόμενους στη μόδα θα μπορούσε να προχωρήσει πολύ τα πράγματα. Παρέχει στα μοντέλα βασική μέριμνα στον χώρο εργασίας, όπως διαλείμματα γεύματος, αμοιβή υπερωριών και επίσημους μηχανισμούς για την καταγγελία παρενόχλησης.
Περιλαμβάνει επίσης προστασία κατά των διακρίσεων με βάση τη φυλή, το φύλο, την ηλικία και τον σεξουαλικό προσανατολισμό, μεταξύ άλλων χαρακτηριστικών, και επισημαίνει τον κίνδυνο σχετικά με την ιδιοκτησία των ψηφιακών αντιγράφων που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη.
Δεν είμαστε ανθρακωρύχοι αλλά…
«Ως μοντέλο, η δουλειά σου είναι να δείχνεις αβίαστα λαμπερή – υποτίθεται ότι πρέπει να δείχνεις ότι δεν εργάζεσαι καθόλου» δήλωσε η Ζιφ. «Ξέρω ότι δεν είμαστε ανθρακωρύχοι, αλλά είμαστε εργαζόμενες και αξίζουμε να έχουμε βασικά δικαιώματα και προστασία στη δουλειά».
Αυτά τα δικαιώματα, τα οποία μπορεί να φαίνονται ασήμαντα σε πολλούς εργαζόμενους Αμερικανούς, έχουν από καιρό γλιστρήσει από τα χέρια των μοντέλων, τα οποία συχνά λειτουργούν μέσα σε έναν σκοτεινό ιστό επικαλυπτόμενων συμβολαίων με εταιρείες διαχείρισης και εταιρείες μόδας.
Αυτή η κατακερματισμένη εργασιακή ισορροπία έχει αφήσει ευθετημένα τα μοντέλα, πολλά από τα οποία κατατάσσονται ως «ανεξάρτητοι επαγγελματίες», χωρίς τη δυνατότητα να διαπραγματευτούν δίκαιους όρους, μισθούς, ασφάλιση ή δικαιώματα.
Ο νόμος, ο οποίος καλύπτει όλα τα μοντέλα ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησής τους, έχει τη δυνατότητα να έχει αντίκτυπο πέρα από τη μόδα και σε άλλους τομείς όπου κυριαρχούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες ή εργαζόμενοι σε συναυλίες, όπου οι ακτιβιστές της εργασίας καλούν τους νομοθέτες να περιχαρακώσουν τον ορισμό των freelancer.
Οι αντιδράσεις
Πέρυσι, το Υπουργείο Εργασίας εξέδωσε απόφαση που απαιτούσε να θεωρούνται εργαζόμενοι οι εργαζόμενοι που είναι «οικονομικά εξαρτημένοι» από μια επιχείρηση και των οποίων η εργασία αποτελεί «αναπόσπαστο μέρος της επιχείρησης του εργοδότη».
Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές αντιμετωπίζουν επίσης αντιδράσεις από επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πρακτορείων μοντέλων, οι οποίες ισχυρίζονται ότι οι αλλαγές θα αυξήσουν το κόστος.
Το 2024, το Ανώτατο Δικαστήριο της Καλιφόρνιας επικύρωσε την Πρόταση 22, η οποία χαρακτηρίζει τους οδηγούς της Uber και της Lyft ως ανεξάρτητους εργολάβους, σε μια νίκη για τις εφαρμογές κοινής χρήσης διαδρομών.
Ο νόμος Fashion Workers Act υπερβαίνει τις προσπάθειες ρύθμισης του τρόπου με τον οποίο οι οίκοι μόδας αλληλεπιδρούν με τα μοντέλα, θα ασχοληθεί επίσης με τα πρακτορεία μοντέλων, τα οποία δεν έχουν επίσημο καθήκον να ενεργούν προς το συμφέρον των μοντέλων.
Αυτοί οι οργανισμοί συχνά κατέχουν πληρεξούσιο, διαπραγματευόμενοι την αποζημίωση και το εύρος της εργασίας για λογαριασμό των μοντέλων. Με περισσότερη σαφήνεια γύρω από τους όρους των συμβάσεων, ελπίζει η Ζιφ, ότι τα μοντέλα θα είναι σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν τις καθυστερήσεις πληρωμών, οι οποίες αποτελούν μακροχρόνιο κανόνα στον κλάδο.
Ο νόμος, ο οποίος καλύπτει όλα τα μοντέλα ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησής τους, έχει τη δυνατότητα να έχει αντίκτυπο πέρα από τη μόδα και σε άλλους τομείς όπου κυριαρχούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες ή εργαζόμενοι σε συναυλίες, όπου οι ακτιβιστές της εργασίας καλούν τους νομοθέτες να περιχαρακώσουν τον ορισμό των freelancer
Τα πρακτορεία μοντέλων ως «νταβατζήδες»
Η Ζιφ αφηγήθηκε τη δική της εμπειρία με αυτό. Είπε ότι όταν οι πελάτες δεν πλήρωναν εγκαίρως, το πρακτορείο της τής έδινε προκαταβολή μισθού και στη συνέχεια τη χρέωνε με τόκο 5% για την καθυστέρηση. Αυτό το σύστημα μπορεί να παγιδεύσει τα μοντέλα που βρίσκονται στο κατώτερο όριο της κλίμακας αποδοχών σε έναν κύκλο χρέους.
Ο μέσος μισθός ενός μοντέλου στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν λίγο πάνω από 47.000 δολάρια (40.000 ευρώ) ετησίως το 2023, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας. «Το όλο θέμα είναι απλά τραγελαφικό», δηλώνει η Ζιφ.
«Οι άνθρωποι έγιναν πραγματικά ευάλωτοι. Η οικονομική εκμετάλλευση γεννά τη σεξουαλική εκμετάλλευση». Μέσα από τις προσπάθειες αντιμετώπισης αυτής της σεξουαλικής εκμετάλλευσης αναδείχθηκε το προφίλ της Πρότυπης Συμμαχίας.
Όταν η Ζιφ ίδρυσε την ομάδα, δεν γνώριζε τη μορφή που θα έπαιρνε η οργάνωση. Ήξερε όμως ότι έπρεπε να έχει μια γραμμή υποστήριξης όπου τα μοντέλα θα μπορούσαν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Διαπίστωσε ότι πολλά από τα μηνύματα που λάμβανε ήταν από μοντέλα που περιέγραφαν λεπτομερώς εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης και επίθεσης. Πολλές δεν μπορούσαν να ασκήσουν νομική δράση επειδή είχε παρέλθει η προθεσμία παραγραφής.
Το 2023, η Ζιφ ήταν μεταξύ των ατόμων που κατέθεσαν αγωγή βάσει του νόμου, όταν κατηγόρησε τον Φαμπρίτσιο Λομπάρντο, πρώην στέλεχος της Miramax και στενό συνεργάτη του Χάρβι Γουάνστιν, για βιασμό
Η αγωγή για βιασμό
Έτσι, όταν ένας σύμβουλος δημοσίων υποθέσεων προσέγγισε την Πρότυπη Συμμαχία για να βοηθήσει στη σύνταξη του νόμου για τα ενήλικα θύματα, τον οποίο υποστήριζε ο πολιτειακός γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Μπραντ Χόιλμαν-Σιγκάλ της Νέας Υόρκης, η Ζιφ άρπαξε την ευκαιρία.
Ο νόμος, ο οποίος ψηφίστηκε το 2022, επέτρεπε μια περίοδο αναδρομής ενός έτους κατά την οποία τα ενήλικα θύματα που ήταν 18 ετών και άνω κατά τον χρόνο της φερόμενης κακοποίησης μπορούσαν να προσφύγουν στο δικαστήριο.
Το 2023, η Ζιφ ήταν μεταξύ των ατόμων που κατέθεσαν αγωγή βάσει του νόμου, όταν κατηγόρησε τον Φαμπρίτσιο Λομπάρντο, πρώην στέλεχος της Miramax και στενό συνεργάτη του Χάρβι Γουάνστιν, για βιασμό.
Η αγωγή, η οποία κατονομάζει επίσης τον Γουάνστιν, την Disney και τις θυγατρικές της Buena Vista και Miramax, βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. «Αυτή ήταν μια ιδιαίτερα δύσκολη εκστρατεία, επειδή είναι πραγματικά δύσκολο να μιλήσεις για τη σεξουαλική κακοποίηση», δήλωσε η Ζιφ. «Και ξέρετε, ακόμη και όταν μιλάς για κάτι που συνέβη πριν από δεκαετίες… στην περίπτωσή μου πριν από 20 χρόνια… μπορεί να το νιώσεις αυτομάτως φρέσκο».
Τα μοντέλα αντικαθίστανται
Η Ζιφ, η οποία άρχισε να κλαίει όταν αφηγήθηκε την εμπειρία της σε πρόσφατη συνέντευξή της, δήλωσε ότι γνώριζε ότι ο νόμος θα είχε αντίκτυπο. Περισσότερες από 3.000 αστικές αγωγές κατατέθηκαν στο πλαίσιο του νόμου για τα ενήλικα θύματα.
Η Σκαφίντι, η οποία δεν συνδέεται πλέον με τη Συμμαχία Μοντέλων, δήλωσε ότι η επιτυχία του νόμου για τους εργαζόμενους στη μόδα, ο οποίος έχει λάβει υποστήριξη από το Συμβούλιο Σχεδιαστών Μόδας της Αμερικής και τη SAG-AFTRA, βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη μειωμένη σημασία των μοντέλων στο ευρύτερο οικοσύστημα της μόδας σήμερα.
«Είναι λίγο παράδοξο», είπε. «Τα μοντέλα στα εξώφυλλα των περιοδικών αντικαθίστανται από διασημότητες. Στη διαφήμιση, τα μοντέλα έχουν αντικατασταθεί από τους influencers. Υπάρχει μια ανησυχία αυτή τη στιγμή, και είναι γραμμένο ακριβώς στο νομοσχέδιο ότι τα μοντέλα αντικαθίστανται από την τεχνητή νοημοσύνη».
Συνήγορος και όχι μοντέλο
Ωστόσο, ο Μπραντ Χόιλμαν-Σιγκάλ, ο οποίος είναι ο κύριος υποστηρικτής της νομοθεσίας, πιστεύει ότι η επιτυχία της Συμμαχίας Μοντέλων βασίζεται στην ικανότητα της Ζιφ να εξηγήσει τα θέματα σε ένα ευρύτερο κοινό.
«Μοιράστηκε τις λεπτομέρειες της δικής της εμπειρίας, γεγονός που έθεσε τις βάσεις για μένα και για άλλους να καταλάβουμε πόσο βαθύ είναι αυτό το πρόβλημα στον κλάδο της», είπε.
«Αν αυτό συνέβη σε αυτήν, σε κάποιον που διαθέτει καλά μέσα, είναι μορφωμένος και σε θέση να εκφράσει την κατάχρηση, τι άλλο μπορεί να συμβαίνει;». Η Ζιφ λέει ότι είναι περήφανη για όσα έχει επιτύχει η Συμμαχία Μοντέλων, αν και «σίγουρα υπάρχει πολύ περισσότερη δουλειά που πρέπει να γίνει».
Παρά τις αλλαγές, δεν βλέπει τον εαυτό της να επιστρέφει ποτέ στο μόντελινγκ. «Βρίσκομαι σε μια νέα φάση της ζωής μου τώρα», δήλωσε. «Είναι πραγματικά ωραίο, γιατί αν μου ζητηθεί ποτέ να κάνω μια φωτογράφιση, θα είναι ως συνήγορος, όχι ως μοντέλο».
*Με στοιχεία από nytimes.com
Πηγή: www.in.gr