Οι καλοκαιρινές διακοπές πλησιάζουν στο τέλος τους και η επιστροφή των τελευταίων εκδρομέων τις επόμενες ημέρες αναμένεται μεγάλη, συνεπώς η ανάγκη για προσοχή στον δρόμο είναι επιτακτική. Οδήγηση με σύνεση, τήρηση του ΚΟΚ και σωστή οδική συμπεριφορά προστατεύουν όχι μόνο εμάς, αλλά και τους γύρω μας.
Οι αιτίες των τροχαίων συμβάντων είναι γνωστές: υπερβολική ταχύτητα, αλκοόλ, παραβάσεις, κόπωση. Όμως, ένας παράγοντας που συχνά υποτιμάται είναι η απόσπαση προσοχής.
Η απόσπαση προσοχής μπορεί να προέλθει από χρήση κινητού τηλεφώνου, χρήση infotainment κατά τη διάρκεια της οδήγησης ή επειδή «αφαιρέθηκε» ή «ταξίδευε» ο νους του οδηγού, με αποτέλεσμα αργές ή λανθασμένες αντιδράσεις.
Σύμφωνα, με τα αποτελέσματα του 15ου Ευρωπαϊκού Βαρόμετρου για την υπεύθυνη οδήγηση, το 77% των Ευρωπαίων οδηγών και το 82% των Ελλήνων χρησιμοποιεί smartphone ή GPS κατά τη διάρκεια της οδήγησης, ενώ το 67% μιλάει στο κινητό. Η μη συγκέντρωση στην οδήγηση λόγω μηχανικής οδήγησης και αφηρημάδας δεν μπορεί να μετρηθεί με ακριβή νούμερα, αλλά εντάσσεται ως αίτιο στην απόσπαση προσοχής.
Η καθημερινή «παγίδα»
Η καθημερινότητα, η κούραση και η ρουτίνα φέρνει οδήγηση στον αυτόματο πιλότο. Για παράδειγμα, οδηγούμε σε μια γνώριμη διαδρομή, χαλαρώνουμε και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε τι θα κάνουμε στο σπίτι ή τι έγινε στην εργασία μας, χωρίς ουσιαστικά να παρατηρούμε τι υπάρχει γύρω μας. Επίσης, στον αυτοκινητόδρομο, η μονότονη οδήγηση μας παρασύρει σε άλλες σκέψεις πέραν της οδήγησης. Σε αυτές τις στιγμές οδηγούμε σχεδόν μηχανικά. Πόσες φορές σας έχει τύχει να οδηγείτε στον… αυτόματο και να μη θυμάστε καν τη διαδρομή. Και κάπου εκεί κρύβεται ο κίνδυνος.
Οι δυσάρεστες συνέπειες, όμως, που προέρχονται από την απόσπαση προσοχής μπορούν να αποφευχθούν. Η λύση βρίσκεται στη συγκέντρωση του οδηγού στην παρούσα στιγμή. Θεωρητικά ακούγεται κάτι απλό, ωστόσο, δεν είναι, γιατί το μυαλό είναι έτοιμο να μας παρασύρει οποιαδήποτε στιγμή και με κάθε αφορμή σε σκέψεις του παρελθόντος ή του μέλλοντος, σε ανησυχίες, εσωτερικούς διαλόγους και αντιπαραθέσεις.
Πώς επιτυγχάνεται, λοιπόν, η αποφυγή της απόσπασης της προσοχής του οδηγού; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να οδηγεί κάποιος συγκεντρωμένα με πλήρη αντίληψη των συνθηκών και όχι μηχανικά;
Mindful driving: η λύση
Η ενσυνειδητότητα ή το mindfulness είναι η πρακτική που μας βοηθά να επιστρέφουμε στο «εδώ και τώρα» όσες φορές χρειαστεί. Η ενσυνείδητη οδήγηση ή mindful driving σημαίνει να έχουμε επίγνωση του δρόμου, των άλλων χρηστών του δρόμου, των καιρικών συνθηκών, αλλά και του ίδιου μας του εαυτού: πώς νιώθουμε, αν είμαστε κουρασμένοι, αν είμαστε θυμωμένοι ή στρεσαρισμένοι.
Πιο συγκεκριμένα, με την εξάσκηση στο mindfulness, το μυαλό μας εκπαιδεύεται να επανέρχεται στην παρούσα στιγμή κάθε φορά που ξεφεύγει. Όπως στο γυμναστήριο δυναμώνει το σώμα, έτσι και στην ενσυνείδητη οδήγηση «γυμνάζουμε» τον εγκέφαλο για περισσότερη συγκέντρωση και καλύτερο έλεγχο.
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η πρακτική ενσυνειδητότητας βελτιώνει τη λήψη αποφάσεων, τον έλεγχο των δυσάρεστων συναισθημάτων και αντιδράσεων, μειώνει το στρες και αυξάνει τη συγκέντρωση. Στο δρόμο αυτό μεταφράζεται σε ασφαλή και σωστή οδήγηση.
Γιατί έχει σημασία
Κάθε χρόνο, 1,35 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία παγκοσμίως. Κάθε λεπτό, 2,5 άνθρωποι σκοτώνονται σε δυστύχημα. Σημειώστε πως σε αυτό δε συμπεριλαμβάνεται ο αριθμός των τραυματισμών, ο οποίος είναι πολύ μεγαλύτερος. Πίσω από τους αριθμούς, όμως, κρύβεται o ανθρώπινος παράγοντας. Μάλιστα, κατά ποσοστό 95% ο άνθρωπος έχει την ευθύνη. Συνεπώς, σε ένα μεγάλο βαθμό είναι στο χέρι μας πώς θα το διαχειριστούμε.
Η σωστή οδήγηση δεν είναι μόνο θέμα κανόνων, αλλά και τρόπου σκέψης. Να είμαστε παρόντες, να παρατηρούμε, να προσαρμοζόμαστε άμεσα. Με άλλα λόγια, να οδηγούμε συνειδητά. Η ασφάλεια ξεκινά από το μυαλό μας.
Η προσοχή στο τώρα σώζει ζωές
Δεν είναι λίγες οι φορές, που έπειτα από κάποιο μικρό ατύχημα, ο οδηγός δεν μπορεί να ανακαλέσει στη μνήμη του λεπτομέρειες, ώστε να περιγράψει με ακρίβεια τις συνθήκες που έγινε (δεν αναφερόμαστε σε μεγάλο ατύχημα που λόγω του σοκ, οι εμπλεκόμενοι δεν μπορούν να θυμηθούν επακριβώς). Αυτό συμβαίνει, επειδή ο οδηγός δεν ήταν απόλυτα συγκεντρωμένος τη στιγμή του συμβάντος, το οποίο προκλήθηκε από αυτόν ακριβώς το λόγο.
Η συγκεντρωμένη και προσεκτική οδήγηση σημαίνει παρατήρηση. Ένας βασικός πυλώνας της οδήγησης είναι το σκανάρισμα, δηλαδή, η παρατήρηση του περιβάλλοντος στο οποίο κινούμαστε, των καιρικών συνθηκών, των υπόλοιπων χρηστών του δρόμου, ώστε να προσαρμόσουμε την οδήγησή μας στις εκάστοτε συνθήκες, αλλά και να προβλέψουμε τις κινήσεις των γύρω μας.
Συμπέρασμα
Η συγκέντρωση και η προσοχή στην παρούσα στιγμή είναι καίριας σημασίας κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Με τις πρακτικές mindfulness εκπαιδεύουμε το μυαλό μας να παρατηρεί και να συγκεντρώνεται, με αποτέλεσμα να μπορούμε να αποτρέψουμε τα περισσότερα ατυχήματα που προκαλούνται από απόσπαση προσοχής. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που πολλοί επαγγελματίες οδηγοί αγώνων έχουν mindfulness instructors για τη συγκέντρωση, τη διαχείριση στρες και τη γρήγορη λήψη αποφάσεων στην ώρα του αγώνα, αλλά πριν και ύστερα από αυτόν.
Η σωστή οδήγηση θα μπορούσε να θεωρηθεί μία ανεπίσημη πρακτική mindfulness. Το να οδηγείς καλά και με ασφάλεια, λοιπόν, ξεκινάει με το να είσαι «παρών» στη στιγμή.
Πηγή: www.newsit.gr