Ελεύθεροι επαγγελματίες: Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις της ΑΑΔΕ για την φοροδιαφυγή – Πού θα υπάρξουν φοροελαφρύνσεις

Η εκστρατεία της κυβέρνησης κατά της φοροδιαφυγής βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με την έμφαση να έχει δοθεί από την αφετηρία εφαρμογής του νέου φορολογικού πλαισίου στον χώρο των ελευθέρων επαγγελματιών, ενώ απομένουν και οι τελευταίες εκκρεμότητες για να ολοκληρωθεί το παζλ, καθώς αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τους δημοσιονομικούς στόχους της επόμενης τετραετίας.

Οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις έρχονται στην συνέχεια αλλαγών που αφορούν στην φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών και έχουν ήδη αποδώσει σημαντικά αποτελέσματα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Ενδεικτικά αναφέρονται η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και η χρήση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS από επαγγελματίες, η θέσπιση νέου πλαισίου σε σχέση με τα τεκμήρια, η απαγόρευση συναλλαγών με μετρητά σε αγοραπωλησίες ακινήτων κ.α.

Τώρα, στη φαρέτρα του οικονομικού επιτελείου απομένουν ακόμα ορισμένα βέλη κατά της φοροδιαφυγής, φιλοδοξώντας με την ολοκλήρωση του πλαισίου των μέτρων να έχει επιπλέον έσοδα 2,5 δισ. ευρώ το 2027, σύμφωνα με την παρουσίαση του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Σχεδίου 2025 – 2028 από τον Κωστή Χατζηδάκη. Παράλληλα, αναμένονται από τον Ιανουάριο του 2025 και εφαρμογή φοροελαφρύνσεων για τον εξορθολογισμό του φορολογικού πλαισίου και την αποκατάσταση «αδικιών» που προέκυψαν με τις περσινές ρυθμίσεις.

Ποια είναι τα νέα μέτρα φοροελαφρύνσεων

«Ακούγοντας» τις αντιδράσεις των ελευθέρων επαγγελματιών για τις περσινές αλλαγές σε σχέση με το τεκμαρτό εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών, ο πρωθυπουργός κατά την διάρκεια της ΔΕΘ εξήγγειλε και τις σημειακές αλλαγές για τις οποίες είχε προϊδεάσει η κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα, αυτές αφορούν:

1. Μειώνεται κατά 50% το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα για όσους επαγγελματίες δραστηριοποιούνται σε περιοχές με έως 1.500 κατοίκους, από 500 κατοίκους που ισχύει σήμερα.
2. Το κριτήριο του μέγιστου μισθού εργαζομένου ως βάση σύγκρισης μεταφέρεται στο τέλος, ως πεδίο σύγκρισης μετά την προσμέτρηση των λοιπών κριτηρίων.
3. Aναπροσαρμόζεται προς τα πάνω ο μέσος τζίρος των ΚΑΔ και ως εκ τούτου μειώνεται το ποσό επιβολής επί του τζίρου, με βάση τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2023.

Επιπλέον, με βάση και πάλι τις εξαγγελίες της ΔΕΘ και την εξειδίκευση τους από το ΥΠΟΙΚ, από 1η Ιανουαρίου 2025 το τέλος επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες καταργείται σε συνέχεια της μείωσης κατά 50% που πραγματοποιήθηκε το 2024.

Τα νέα όπλα κατά της φοροδιαφυγής

Μαζί όμως με την αποκατάσταση φορολογικών παραφωνιών, έρχονται και οι νέες κινήσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της φοροδιαφυγής.

Στο πεδίο του myData και ενώ από την 1η Οκτωβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 οι αποκλίσεις στα έσοδα έχουν μηδενιστεί και το αποδεκτό όριο για τα έξοδα έχει μειωθεί στο 5%, από την 1η Ιανουαρίου 2025 τα όρια αποκλίσεων στα δηλωμένα έσοδα και έξοδα καταργούνται πλήρως και θα βασίζονται αποκλειστικά στα δεδομένα που έχουν διαβιβαστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα. Έτσι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα μπορούν να παρουσιάζουν «φουσκωμένα» έξοδά προκειμένου να μειώσουν το φορολογητέο εισόδημά τους.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, μετά και από την εφαρμογή του παραπάνω μέτρου, θα μπορεί να δρομολογηθεί η αυτοματοποιημένη προσυμπλήρωση και «κλείδωμα» κωδικών στις δηλώσεις ΦΠΑ, σε πρώτη φάση, και στις δηλώσεις εισοδήματος Ε3 του φορολογικού έτους 2024, σε δεύτερη φάση, σε συνέχεια της σχετικής ρύθμισης που ίσχυσε στην τελευταία φορολογική περίοδο μόνο για μισθωτούς και συνταξιούχους.

Στην ίδια κατεύθυνση, κινείται και η προώθηση του μέτρου του ψηφιακού πελατολογίου, το οποίο μαζί με το ψηφιακό δελτίο αποστολής, την χρήση των POS, και τα ψηφιακά τιμολόγια, «στενεύει» κατά πολύ τα περιθώρια των επαγγελματιών που αποσκοπούν να φοροδιαφύγουν.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα υποχρεώνονται να καταγράφουν ηλεκτρονικά τα στοιχεία των πελατών τους σε ειδική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, μαζί και τα στοιχεία των επισκέψεων που πραγματοποιούν, κάτι που θα δίνει τη δυνατότητα στους ελεγκτές να παρακολουθούν λεπτό προς λεπτό τη δραστηριότητα των επαγγελματιών δυσκολεύοντας την απόκρυψη τζίρου.

Συγκεκριμένα, το ψηφιακό πελατολόγιο θα αφορά τους:

• Επαγγελματίες που προσφέρουν υπηρεσίες σε οχήματα, όπως συνεργεία, ηλεκτρολογεία, φανοποιεία, βουλκανιζατέρ, πωλητές ανταλλακτικών, πλυντήρια και ενοικιάσεις οχημάτων.
• Επαγγελματίες στον τομέα των εκδηλώσεων, όπως κτήματα, αίθουσες, εταιρείες catering και διοργάνωσης.
• Ιδιωτικά σχολεία, κλινικές, γιατρούς, δικηγόρους, διαγνωστικά κέντρα και άλλα παρόμοια επαγγέλματα.

Τέλος, βαρύτητα αποκτά στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και η ψηφιοποίηση των διαδικασιών της ΑΑΔΕ, με μέτρα που περιέχονται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο 2025-2029. Οι παρεμβάσεις αυτές διαμορφώνουν ένα νέο, πιο αποτελεσματικό πλαίσιο για τους ελέγχους:

• Αξιοποίηση και χρήση του διαδικτύου και της σύγχρονης τεχνολογίας για εντοπισμό κινδύνων μη συμμόρφωσης και προσδιορισμό αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης.
• Κεντρικός συντονισμός όλων των φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων.
• Αναδιοργάνωση δομών και διαδικασιών ελέγχου.
• Υλοποίηση μαζικών ψηφιακών διασταυρώσεων και αυτοματοποιημένων φορολογικών ελέγχων.
• Έμφαση στον έλεγχο των συνόρων για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και του παρεμπορίου.
• Παρακολούθηση της διακίνησης των εμπορικών φορτίων στην επικράτεια.
• Ανάπτυξη προγνωστικών μοντέλων εντοπισμού παραβατικών συμπεριφορών.
• Διαστρωμάτωση και κλαδική ανάλυση φορολογούμενων και οφειλετών.
• Δημιουργία προφίλ με όλα τα διαθέσιμα δεδομένα για κάθε φορολογούμενο.
• Προσδιορισμό, καταλογισμό και είσπραξη του φόρου σε πραγματικό χρόνο μέσω της χρήσης ψηφιακών εφαρμογών (myData, myProperty, διασύνδεση ταμειακών με POS)
• Αυτόματη συμπλήρωση στοιχείων και ενημέρωση εντύπων και δηλώσεων.
• Προληπτικές δράσεις συμμόρφωσης με χρονικό περιθώριο συμμόρφωσης χωρίς επιβολή κυρώσεων.
• Επιβράβευση συνεπών φορολογούμενων.
• Διευκόλυνση του εμπορίου μέσω ψηφιοποίησης τελωνειακών και φορολογικών διαδικασιών, επιτάχυνσης διαδικασιών τελωνισμού, επιτάχυνσης των επιστροφών και παροχή κινήτρων σε συνεπείς φορολογούμενους.
• Ενίσχυση εξωστρέφειας και συνεργασιών με ομοειδείς οργανισμούς για ανταλλαγή εμπειριών, καινοτομιών και βέλτιστων πρακτικών.

Στο επόμενο διάστημα, άλλωστε, οι έλεγχοι όσων έχουν εφαρμοστεί θα είναι στην κορυφή της ατζέντας της ΑΑΔΕ για να διαπιστωθεί κατά πόσο οι επαγγελματίες έχουν συμμορφωθεί με τα νέα μέτρα για τις συναλλαγές, βάζοντας στο μικροσκόπιο τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, τη χρήση των νέων ταμειακών μηχανών στην εστίαση αλλά και την εφαρμογή του συστήματος IRIS.

Στο επίκεντρο βρίσκονται και οι οδηγοί ταξί, οι οποίοι αντιδρούν στην υποχρέωση τοποθέτησης αυτοκόλλητου στο πίσω δεξιά παράθυρο του οχήματος, στο οποίο θα πρέπει να αναγράφεται πως ο οδηγός είναι υποχρεωμένος να εκδίδει απόδειξη στο τέλος της διαδρομής και να δέχεται πληρωμή με κάρτα και πως ο πελάτης δεν υποχρεούται να πληρώσει με μετρητά.