Η Κρίστα ΜακΌλιφ θα γινότραν η πρώτη δασκάλα στο Διάστημα αν η ζωή της δεν έληγε τραγικά στις 28 Ιανουαρίου 1986, όταν το διαστημικό λεωφορείο Τσάλεντζερ εξερράγη 73 δευτερόλεπτα μετά την απογείωσή του, σκοτώνοντας και τα επτά μέλη του πληρώματος.
Μέχρι σήμερα η τραγική ιστορία της ΜακΌλιφ είναι μια υπενθύμιση της ανθρώπινης επιθυμίας για εξερεύνηση, αλλά και των ολέθριων συνεπειών της αμέλειας και της πίεσης.
Από την ίδρυσή της στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η NASA έδινε ζωτική σημασία στη δημοσιοποίηση της αποστολής της.
H πρωτοβουλία Teacher In Space (Δάσκαλος στο Διάστημα), μέρος του προγράμματος συμμετεχόντων σε διαστημικές πτήσεις της NASA, ξεκίνησε από μια ομάδα εργασίας το 1983 και εγκρίθηκε από τον Πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν.
Το διαστημικό λεωφορείο προσέφερε χώρο για περισσότερους από τους δύο ή τρεις αστροναύτες που χρησιμοποιούσαν προηγουμένως τα διαστημόπλοια της NASA και φαινόταν ιδανικό για να φιλοξενήσει ταξιδιώτες που δεν ήταν πρώην πιλότοι δοκιμών, όπως οι πρώτοι αστροναύτες.
Το 1984, μετά την ανακοίνωση του προγράμματος, 11.000 δάσκαλοι υπέβαλαν αίτηση για μια θέση στο διαστημικό λεωφορείο. Η λίστα των υποψηφίων μειώθηκε τελικά σε δέκα φιναλίστ.
Στις 19 Ιουλίου 1985, σαράντα ακριβώς χρόνια πριν, η Κρίστα ΜακΌλιφ στάθηκε στην Αίθουσα Ρούζβελτ του Λευκού Οίκου και άκουσε το όνομά της να ανακοινώνεται από τον Αντιπρόεδρο Τζορτζ Γουόκερ Μπους.
Η ΜακΌλιφ έκανε ένα βήμα μπροστά, μπαίνοντας αμέσως στο εθνικό προσκήνιο ως η Δασκάλα στο Διάστημα που τελικά θα πετούσε με το διαστημικό λεωφορείο Τσάλεντζερ. Από εκείνη τη στιγμή, η ζωή της ήταν ένας καταιγισμός συνεντεύξεων Τύπου, συνεντεύξεων και εκπαίδευσης αστροναυτών, καθώς πολλοί Αμερικανοί την έβλεπαν ως ένα νέο σύμβολο του διαστημικού προγράμματος της NASA.
«Θα επιστρέψω»
Η Κρίστα ΜακΌλιφ γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1948, στη Βοστώνη. Μετά την αποφοίτησή της από το Framingham State College, ξεκίνησε την εκπαιδευτική της πορεία ως αναπληρώτρια στο Morningside του Μέριλαντ. Τελικά, εγκαταστάθηκε με τον σύζυγό της, Στιβ ΜακΌλιφ, στο Κόνκορντ του Νιου Χάμσαϊρ, όπου δίδασκε στο Λύκειο Κόνκορντ.
Σε μια συνέλευση του 1985, αποχαιρέτησε τους τελειόφοιτους του Λυκείου που επρόκειτο να διδάξει εκείνο το φθινόπωρο, πριν την επιλογή της. Στην ομιλία της προς τους μαθητές, είπε:
«Πραγματικά δεν θέλω να σας αποχαιρετήσω κανέναν από εσάς. Αλλά θα επιστρέψω για την αποφοίτηση. Έχω ήδη πει στη NASA ότι αυτό είναι κάτι που δεν πρόκειται να χάσω».
Πριν από την εκτόξευση, η ΜακΌλιφ πέρασε μόλις λίγους μήνες εκπαίδευσης για να συνεργαστεί με αστροναύτες. Ωστόσο, μέρος της δουλειάς της – η αναζωπύρωση του ενθουσιασμού για τα διαστημικά ταξίδια – ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μόλις της ανατέθηκε ο ρόλος της στη μοιραία αποστολή.
«Η κόρη μου Κρίστα ΜακΌλιφ δεν ήταν αστροναύτης – δεν πέθανε για τη NASA και το διαστημικό πρόγραμμα. Πέθανε εξαιτίας της NASA και των εγωισμών, των οριακών αποφάσεων, της άγνοιας και της ανευθυνότητάς της»
Η ΜακΌλιφ έδωσε συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους από μικρές και μεγάλες πόλεις, ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, και εμφανίστηκε ακόμη και στο The Tonight Show Starring Johnny Carson χωρίς άγχος.
«Έχω χειριστεί παιδιά για 15 χρόνια στην τάξη· μπορώ να διαχειριστώ 15 λεπτά με τον Τζόνι Κάρσον» είπε μετά την εμφάνιση της στην εκπομπή υψηλής τηλεθέασης.
Η ΜακΌλιφ σχεδίαζε να διδάξει μαθήματα επιστήμης από το διάστημα που θα μπορούσαν να προβληθούν σε όλο το έθνος μέσω δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων. Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης, είπε: «Φανταστείτε με να διδάσκω από το διάστημα, σε όλο τον κόσμο, αγγίζοντας τόσες πολλές ζωές ανθρώπων. Αυτό είναι το όνειρο ενός δασκάλου!».
Η καταστροφή
Η ΜακΌλιφ εντάχθηκε στην αποστολή STS-51-L, την 25η αποστολή του διαστημικού προγράμματος, στο διαστημικό λεωφορείο Τσάλεντζερ, το οποίο ήταν προγραμματισμένο να απογειωθεί από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι τον Ιανουάριο του 1986 — μόλις έξι μήνες μετά την επιλογή της.
Τέσσερις από τους πέντε αστροναύτες της αποστολής — ο Ντικ Σκόμπι, η Τζούντιθ Ρέσνικ, ο Ρόναλντ ΜακΝερ και ο Έλισον Ονίζουκα — είχαν προηγούμενη εμπειρία στο διάστημα. Ο Μάικλ Σμιθ, ο πιλότος, έκανε το πρώτο του διαστημικό ταξίδι. Επίσης, επέβαινε ένα ακόμη μέλος του προγράμματος συμμετεχόντων σε διαστημικές πτήσεις, ο Γκρέγκορι Τζάρβις.
Η εκτόξευση του Τσάλεντζερ αναβλήθηκε έξι φορές πριν την απογείωση στις 28 Ιανουαρίου.
Όταν εκτοξεύτηκε, ο δεξιός προωθητήρας έβγαλε ένα μικρό σύννεφο καπνού. Δευτερόλεπτα αργότερα, φλόγες άρχισαν να καταβροχθίζουν ολόκληρο το σκάφος με την έκρηξη να ακολουθεί.
Η τραγική εικόνα είναι εντυπωμένη στη μνήμη όλων. Εκατομμύρια είχαν συντονιστεί στις οθόνες τους για να δουν τη νέα κατάκτηση, ανάμεσα τους μαθητές που έβλεπαν στην ΜακΌλιφ τη δική τους δασκάλα που τόλμησε να πάει εκεί που δεν είχε πάει ποτέ εκπαιδευτικός μέχρι τότε.
Μεταξύ του πλήθους στον χώρο βρίσκονταν οι οικογένειες και οι φίλοι των αστροναυτών, καθώς και οι άλλοι φιναλίστ της πρωτοβουλίας Δάσκαλος στο Διάστημα. Αντί του θριάμβου έγιναν όλοι μάρτυρες σε μια φρικτή καταστροφή σε live μετάδοση.
Η καμπίνα του πληρώματος του Τσάλεντζερ εξαφανίστηκε σε μια πύρηνη γλώσσα που τα κατασπάραξε όλα. Όλοι οι επιβαίνοντες σκοτώθηκαν.
Η NASA είναι ο δολοφόνος
Στον απόηχο της απώλειας του Τσάλεντζερ, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από δέκα εκατομμύρια Αμερικανοί παρακολούθησαν μνημόσυνα για το πλήρωμα. Οι οικογένειες του πληρώματος πίεσαν για τη δημιουργία επιστημονικών και μαθηματικών προγραμμάτων που ονομάστηκαν προς τιμήν του σκάφους και του πληρώματος. Τουλάχιστον 40 σχολεία ονομάστηκαν προς τιμήν μόνο της ΜακΌλιφ αναφέρει το Smithsonian Mag.
Αρχικά, η NASA διαβεβαίωσε τους Αμερικανούς ότι το πλήρωμα είχε σκοτωθεί ακαριαία και ότι η τραγωδία του Tσάλεντζερ ήταν ένα απρόβλεπτο ατύχημα. Καμία από τις δύο διαβεβαιώσεις δεν αποδείχθηκε αληθής.
Παρόλο που δεν ήταν ορατή μετά την έκρηξη, η καμπίνα του πληρώματος παρέμεινε άθικτη και συνετρίβη στον Ατλαντικό Ωκεανό σχεδόν τρία λεπτά μετά την έκρηξη. Όταν η καμπίνα του πληρώματος ανακαλύφθηκε στον βυθό του ωκεανού περίπου δύο μήνες μετά την εκτόξευση, υπήρχαν ενδείξεις ότι τουλάχιστον κάποιοι από το πλήρωμα είχε επιβιώσει για δευτερόλεπτα ή λεπτά.
Η τραγική εικόνα είναι εντυπωμένη στη μνήμη όλων. Εκατομμύρια είχαν συντονιστεί στις οθόνες τους για να δουν τη νέα κατάκτηση, ανάμεσα τους μαθητές που έβλεπαν στην ΜακΌλιφ τη δική τους δασκάλα που θέλησε να πάει εκεί που δεν είχε τολμήσει ποτέ εκπαιδευτικός
Ορισμένα όργανα δεν βρίσκονταν στις τυπικές τους θέσεις, και αυτά δεν ήταν κουμπιά που μπορούσαν να μετακινηθούν από μια έκρηξη: ήταν φτιαγμένα για να τα χειρίζονται ανθρώπινα δάχτυλα, κάτι που προφανώς συνέβη μετά την έκρηξη.
Επιπλέον, τρεις συσκευές προσωπικής εκκένωσης αέρα, οι οποίες κανονικά θα χρησιμοποιούνταν μόνο σε έκτακτες ανάγκες στην εξέδρα εκτόξευσης, είχαν ενεργοποιηθεί.
Μια επιτροπή που διορίστηκε από τον πρόεδρο, η Επιτροπή Rogers, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι συνειδητές αποφάσεις που ελήφθησαν από τη NASA και έναν από τους αναδόχους της οδήγησαν στην καταστροφική έκρηξη.
Τη νύχτα πριν την εκτόξευση, αξιωματούχοι της εταιρείας και μηχανικοί της Morton Thiokol, προσπάθησαν να πείσουν τη NASA να καθυστερήσει την πτήση λόγω χαμηλών θερμοκρασιών.
Η Morton Thiokol δεν μπορούσε να αποδείξει ότι μια εκτόξευση σε τόσο κρύο καιρό θα οδηγούσε σε έκρηξη, επειδή δεν είχε συμβεί ποτέ, αλλά η απειλή υπήρχε.
Σε μια έντονη συζήτηση, αξιωματούχοι της NASA πίεσαν την Morton Thiokol να υποχωρήσει -όπως και έγινε.
Ο πατέρας της ΜακΌλιφ, Εντ Κόριγκαν, έγραψε σε ιδιωτικές σημειώσεις:
«Η κόρη μου Κρίστα ΜακΌλιφ δεν ήταν αστροναύτης – δεν πέθανε για τη NASA και το διαστημικό πρόγραμμα. Πέθανε εξαιτίας της NASA και των εγωισμών, των οριακών αποφάσεων, της άγνοιας και της ανευθυνότητάς της».
Τέλος εποχής
Σχεδόν ακριβώς 17 χρόνια μετά την καταστροφή του Τσάλεντζερ, το διαστημικό λεωφορείο Κολούμπια της NASA καταστράφηκε κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα, σκοτώνοντας και τους επτά αστροναύτες του.
Η προεδρική έρευνα σε αυτή την περίπτωση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα μεγάλο κομμάτι αφρού είχε χτυπήσει το σκάφος κατά την απογείωση.
Επειδή ο αφρός είχε χτυπήσει διαστημικά λεωφορεία σε προηγούμενες πτήσεις χωρίς να σκοτώσει κανέναν, η NASA δεν είχε δώσει προτεραιότητα στην εύρεση λύσης στο επαναλαμβανόμενο πρόβλημα.
Η τραγωδία του Κολούμπια ήταν η τελευταία καταστροφή διαστημικού λεωφορείου της NASA, και σήμανε το τέλος τους το 2011.
Πηγή: www.in.gr