Σε μια περιβόητη συνέντευξη του 2004 στο περιοδικό Jane, ο Ντοβ Τσάρνεϊ, ο ιδρυτής του American Apparel, θωπεύει φιλάρεσκα το στέρνο του παρουσία μιας νεαρής δημοσιογράφου, λέγοντάς της: «Ο αυνανισμός μπροστά σε γυναίκες είναι υποτιμημένος».
Αν συμπεριφερόταν έτσι ο Καναδός επιχειρηματίας, στη δημόσια εικόνα του, τότε πώς μπορεί να συμπεριφερόταν στις νεαρές και τους νεαρούς εργαζομένους του πίσω από τις κλειστές πόρτες; Μια απάντηση βρίσκεται μέσα στο άρθρο του Jane, όταν λέει στη δημοσιογράφο ότι λατρεύει το στοματικό σεξ, και έτσι φέρνει μια γυναίκα υπάλληλο για να τον βοηθήσει με μια επίδειξη.
Περισσότερο hot παρά στιλάτο
Η American Apparel ξεκίνησε από τον Τσάρνεϊ στο δωμάτιο του κοιτώνα του το 1989 και τη δεκαετία του 2000 ήταν παντού. Ουσιαστικά, το brand έχτισε την ταυτότητά του γύρω από το σεξ: περισσότερο hot παρά στιλάτο. Οι διαφημίσεις έφταναν στα όρια της softcore πορνογραφίας: νεαρά μοντέλα, πολλά φωτογραφημένα από τον ίδιο τον Τσάρνεϊ, με τα πόδια τους ανοιχτά, συνοδευόμενα από λεζάντες όπως «School’s Out».
Για λίγο, αυτό λειτούργησε. Το 2007, η εταιρεία ρούχων αποτιμήθηκε σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Στη συνέχεια, το 2014, ο Τσάρνεϊ απομακρύνθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου για υποτιθέμενη σεξουαλική ανάρμοστη συμπεριφορά και κατάχρηση κεφαλαίων.
Ο Τζόνι μετακόμισε ακόμη και στο σπίτι του Τσάρνεϊ, το οποίο ο ίδιος ονομάζει «η έπαυλη του Playboy για τους hipsters»


Η αίρεση του American Apparel
Το 2015, η εταιρεία κατέθεσε αίτηση πτώχευσης. Στο νέο ντοκιμαντέρ του Netflix, Trainwreck: The Cult of American Apparel (Το Απόλυτο Φιάσκο – Η αίρεση του American Apparel), διερευνάται η κατάρρευση και η πτώση του brand με μαρτυρίες από πρώτο χέρι για την καταχρηστική συμπεριφορά του Τσάρνεϊ, αρχειακό υλικό που τον δείχνει να εκφοβίζει τους εργαζομένους του και μια συλλογή κατηγοριών που αρχικά απορρίφθηκαν και έγινε προσπάθεια να αποσιωπηθούν.
Σε ένα κείμενο που διέρρευσε, ο Τσάρνεϊ γράφει σε μια υπάλληλο: «Ο κ@λος σου είναι ο τέλειος στόχος για σπέρμα»- σε ένα βίντεο, ο Τσάρνεϊ κυκλοφορεί γυμνός στο γραφείο μπροστά σε γυναίκες υπαλλήλους.
«Για τόσους πολλούς ανθρώπους της γενιάς μου, η American Apparel ήταν θεμελιώδες μέρος της ανατροφής τους», λέει η Τζόρτζια Γιάπσερ, παραγωγός της ταινίας, σε μια βιντεοκλήση στο Dazed.
«Άλλοι δεν θα ξέρουν τίποτα για την ιστορία. Θυμάμαι, ήταν παντού εδώ στο Λονδίνο, στην Oxford Street, και είναι σαν να εξαφανίστηκε μέσα σε μια νύχτα».
O Κάρσον θυμάται επίσης να δέχεται ένα τηλεφώνημα στη μέση της νύχτας με τον Τσάρνεϊ να φωνάζει: «Σε μισώ γαμώτο», πριν το κλείσει, κάτι που θεωρεί «μια συνηθισμένη μέρα στην American Apparel»
Πελάτης και η Μπιγιονσέ
Μαγνητικός ομιλητής, ο Τσάρνεϊ έκανε σαφές ότι η American Apparel δεν θα ήταν μια συνηθισμένη εταιρεία ρούχων. Σε μια αρχειακή τηλεοπτική συνέντευξη λέει στον δημοσιογράφο: «Αυτό είναι βασικά το επιχείρημα: είναι μπλουζάκια που δείχνουν ωραία, μπλουζάκια που αισθάνονται ωραία και μπλουζάκια που φτιάχνονται σε ένα μη εκμεταλλευτικό περιβάλλον».
Τα είδη κατασκευάζονταν στις ΗΠΑ, οι εργαζόμενοι πληρώνονταν πάνω από τον κατώτατο μισθό, και αιχμαλώτισαν το πνεύμα της εποχής. Ο Τζόνι, ένας πρώην εργαζόμενος, αποκαλύπτει ότι το κατάστημα έκλεινε μερικές φορές για να μπορεί η Μπιγιονσέ να ψωνίζει ιδιαιτέρως.
«Τα πράγματα κατασκευάστηκαν με ηθικό τρόπο, κάτι που ξέρουμε ότι είναι πραγματικά σπάνιο στον κόσμο της μόδας, δυστυχώς» λέει η Γιάσπερ, αναφερόμενη στην τάση της χρήσης φτηνών εργατικών χεριών στο εξωτερικό. «Ήταν τυλιγμένα σε αυτή τη διασκεδαστική, σέξι εικόνα. Τώρα θεωρούμε δεδομένη τη θετικότητα του σώματος, αλλά, τότε, κάθε δεύτερη διαφήμιση ήταν ένα ρετουσαρισμένο μοντέλο. Στις διαφημίσεις της American Apparel είναι φυσικά, όμορφα κορίτσια, αλλά ωστόσο είναι αρκετά φυσιολογικά κορίτσια. Έχουν κανονικό μέγεθος».
«Η έπαυλη του Playboy για τους hipsters»
Στην πραγματικότητα, αρκετές από τις μαρτυρίες του ντοκιμαντέρ από πρώτο χέρι αναφέρουν την αρχική συγκίνηση της εργασίας στην American Apparel. Καθώς η δουλειά απαιτούσε εξαντλητικά ωράρια, δημιουργήθηκαν στενές φιλίες και ο Κάρσον, πρώην μορμόνος, αναρωτιέται εκ των υστέρων αν απλώς άλλαξε αίρεση.
Ο Τζόνι μετακόμισε ακόμη και στο σπίτι του Τσάρνεϊ, το οποίο ο ίδιος ονομάζει «η έπαυλη του Playboy για τους hipsters». Ωστόσο, ο Κάρσον θυμάται επίσης να δέχεται ένα τηλεφώνημα στη μέση της νύχτας με τον Τσάρνεϊ να φωνάζει: «Σε μισώ γαμώτο», πριν το κλείσει, κάτι που θεωρεί «μια συνηθισμένη μέρα στην American Apparel».
Ο Τζόνι σημειώνει επίσης: «Πιθανότατα θα κάνω ψυχοθεραπεία μέχρι την ημέρα που θα πεθάνω».
«Υπάρχει μια εκδοχή του ντοκιμαντέρ όπου πληρώνεις δημοσιογράφους για να κάθονται εκεί και να αναμασούν γεγονότα και όσα είναι γνωστά στο κοινό», λέει η Γιάσπερ. «Αλλά η καλύτερη εκδοχή είναι η ιστορία που αφηγούνται οι μαρτυρίες από πρώτο χέρι. Η πρώτη μου δουλειά ήταν να βρω αυτούς τους ανθρώπους».
Σεξ με υπαλλήλους και μοντέλα στις αποθήκες
Το 2014 ο Τσάρνεϊ απομακρύνθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Μέχρι τότε, οι φήμες και οι αγωγές είχαν συσσωρευτεί για χρόνια. Αναφέρθηκε ότι είχε συλληφθεί να αποθηκεύει βίντεο με τον εαυτό του να κάνει σεξ με υπαλλήλους και μοντέλα στις αποθήκες της εταιρείας- φέρεται να έστελνε μηνύματα στο προσωπικό όπως «I want baby girl drooooool all over my c@ck».
Ο Τσάρνεϊ αρνήθηκε τις κατηγορίες. «Ο Ντοβ ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους με τους οποίους επικοινωνήσαμε όταν κάναμε έρευνα για αυτή την ταινία», λέει η Γιάσπερ. «Αλλά αρνήθηκε να συμμετάσχει». Έχει δει την ταινία; «Χμ… θα πρέπει να τον ρωτήσετε. Δεν είμαι σίγουρη».
Περιγραφές σεξουαλικής παρενόχλησης και επίθεσης
Όταν οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονταν στην American Apparel, έπρεπε να υπογράψουν μια συμφωνία εμπιστευτικότητας, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι δεν ήταν ο κανόνας: δεν μπορούσαν να υποβάλλουν καταγγελία κατά της εταιρείας ή του Τσάρνεϊ.
Ο Τσάρνεϊ, μέχρι σήμερα, δεν έχει βρεθεί αντιμέτωπος με δημόσιο δικαστήριο. Ωστόσο, ορισμένοι ισχυρισμοί βγήκαν στη δημοσιότητα. Στην ταινία, ηθοποιοί απαγγέλλουν σε πρώτο πρόσωπο περιγραφές σεξουαλικής παρενόχλησης και επίθεσης από τον Τσάρνεϊ.
Ένα παράδειγμα: «Με πήγε στην κρεβατοκάμαρα, ανέβηκε από πάνω μου και παραλίγο να πάθω ασφυξία επειδή με ανάγκασε να εκτελέσω άλλη μια σεξουαλική πράξη».


Photo: American Apparel
Η συνεργασία με τον Κάνιε Γουέστ
«Είναι σημαντικό να πούμε ότι ο Ντοβ αρνείται δημοσίως ότι συνέβησαν αυτοί οι ισχυρισμοί», λέει η Γιάσπερ.
«Αλλά επειδή οι ισχυρισμοί είναι τόσο αναπόσπαστο στοιχείο για την πτώση της εταιρείας, είναι κάτι που θέλαμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε. Οι άνθρωποι που προέβαλαν τους ισχυρισμούς νομικά δεν μπορούν να μιλήσουν μέχρι σήμερα. Πώς μπορούμε να τους μεταφέρουμε σε ένα οπτικό μέσο; Ένιωσα ότι θα ήταν απίστευτα χοντροκομμένο να αναπαραστήσουμε οποιοδήποτε από αυτά τα πράγματα που περιγράφονται».
Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο Τσάρνεϊ ίδρυσε την Los Angeles Apparel και προσλήφθηκε από τον Κάνιε Γουέστ για να είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Yeezy.
Υπάρχει, άραγε, ελπίδα ότι η ταινία θα εμπνεύσει νομικές ενέργειες κατά του Τσάρνεϊ;
«Ο στόχος είναι να δώσουμε μια εσωτερική ματιά στο πώς ήταν πραγματικά αυτή η εταιρεία, μέσα από τους ανθρώπους που την έζησαν… Οι θεατές μπορούν να αποφασίσουν μόνοι τους» λέει η Γιάπερ.
Όσο για το τι διαχωρίζει ένα μακροσκελές ανάγνωσμα εφημερίδας από ένα ντοκιμαντέρ του Netflix, η Γιάσπερ λέει ότι, στον έντυπο τύπο, οι λέξεις μπορούν να διαστρεβλωθούν, αλλά, στην ταινία της, οι θεατές εντοπίζουν τις εκφράσεις του προσώπου των συνεντευξιαζόμενων καθώς θυμούνται περιστατικά.
«Ακούς τον τόνο της φωνής τους», λέει. «Βλέπεις πλάνα από το εσωτερικό του εργοστασίου. Δίνει στο κοινό μια πιο καθηλωτική εμπειρία». Η ίδια προσθέτει: «Ελπίζω ότι οι άνθρωποι μπορούν να εκτιμήσουν πόσο γενναίοι ήταν οι συντελεστές μας για να δώσουν από πρώτο χέρι μια μαρτυρία. Γιατί πολλοί άνθρωποι δεν ήθελαν να το κάνουν.


*Το ντοκιμαντέρ Το Απόλυτο Φιάσκο: Η αίρεση της American Apparel προβάλλεται τώρα στο Netflix.
*Με στοιχεία από dazeddigital.com | Αρχική Φωτό: American Apparel
Πηγή: www.in.gr