Η συζήτηση για ελάφρυνση στην φορολογία εισοδήματος με ορίζοντα τις ανακοινώσεις της ΔΕΘ, φιλοδοξεί να «απαντήσει» στις ανησυχίες και τους προβληματισμούς, κυρίως της μεσαίας τάξης, για το ύψος των φόρων που αναγκάζεται να πληρώνει κάθε χρόνο.
Ο υψηλός φόρος, μάλιστα, που πληρώνουν οι πολίτες τα τελευταία χρόνια οδηγώντας σε ενισχυμένα έσοδα, δεν πηγάζει από αυξήσεις στους συντελεστές, αλλά από το «κρυμμένο» φαινόμενο του λεγόμενου fiscal drag, όπως έχει επισημάνει και ο ΟΟΣΑ, το οποίο αυξάνει την φορολογία εισοδήματος, επειδή τα εισοδήματα αυξάνονται ονομαστικά (λόγω πληθωρισμού ή αυξήσεων), χωρίς αντίστοιχα να αλλάζουν τα όρια του αφορολόγητου και οι κλίμακες της φορολόγησης.
Το αποτέλεσμα είναι να γεμίζουν τα δημόσια ταμεία, ενώ «αδειάζει» το πορτοφόλι των φορολογουμένων.
Για παράδειγμα, αν ένας μισθωτός το 2023 έπαιρνε 1.000 ευρώ και το 2024 πήρε αύξηση 5%, δηλαδή ανέβηκε στα 1.050 ευρώ, εφόσον οι φορολογικές κλίμακες παραμένουν σταθερές, τότε το μεγαλύτερο μέρος του επιπλέον μισθού του ενδέχεται να φορολογείται με υψηλότερο συντελεστή. Το τελικό αποτέλεσμα είναι πως παρά την μισθολογική αύξηση, ο φόρος αυξάνεται δυσανάλογα, και η καθαρή ωφέλεια στην τσέπη του εργαζόμενου μειώνεται ή ακόμα και εξανεμίζεται.
Δεδομένων των μισθολογικών αυξήσεων, με τελευταία την διαμόρφωση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ από 1η Απριλίου 2025 και τις όποιες επιπτώσεις έχουν αυτές στις μέσες αποδοχές, χωρίς να υπάρχει προσαρμογή στις κλίμακες, σημαίνει πως οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν περισσότερο φόρο αναλογικά.
Ας σημειωθεί, πως ενώ βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι φορολογικές δηλώσεις του 2025, τα τελικά στοιχεία της ΑΑΔΕ για την περσινή χρονιά δείχνουν μία αύξηση του δηλωθέντος εισοδήματος κατά 14,4 δισ. ευρώ, με τον φόρο φυσικών προσώπων να ξεπερνά τα 12,2 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά πάνω από 2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2023, οδηγώντας σε μεγαλύτερη αφαίμαξη τους φορολογούμενους εξαιτίας αυτού του φαινομένου.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα έντονες, αφού:
- Το αφορολόγητο των 8.636 ευρώ παραμένει αμετάβλητο από το 2020 παρά τις αυξήσεις των εισοδημάτων
- Τα φορολογικά κλιμάκια δεν προσαρμόζονται με βάση τον πληθωρισμό ή την εξέλιξη των ονομαστικών μισθών, όπως σε άλλες χώρες
- Οι συντελεσμένες πρόσφατες αυξήσεις αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα (λόγω πληθωριστικών πιέσεων, αύξησης κατώτατου μισθού ή συλλογικών διαπραγματεύσεων) ωθούν συνεχώς περισσότερους φορολογουμένους σε υψηλότερους συντελεστές
Το αποτέλεσμα αποτυπώνεται καθαρά στα πρόσφατα στοιχεία: ενώ το εισόδημα των Ελλήνων αυξήθηκε ονομαστικά το 2023, η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε ακόμη ταχύτερα, οδηγώντας σε φορολογικά έσοδα ρεκόρ για το Δημόσιο, χωρίς να έχει ψηφιστεί ούτε μία αύξηση φόρου. Συγκεκριμένα το συνολικό δηλωθέν εισόδημα αυξήθηκε κατά 14,41 δισ. ευρώ ή 15,7%, ενώ ο συνολικός φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αυξήθηκε κατά 2,22 δισ. ευρώ, δηλαδή 22,1%.
Τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, τι σχεδιάζει το ΥΠΟΙΚ
Τα υψηλά φορολογικά βάρη που πληρώνουν οι Έλληνες φορολογούμενοι επισημαίνονται και από διεθνείς επίσημους φορείς. Στην πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, Taxing Wages 2025, αναφέρεται πως η Ελλάδα συνεχίζει να επιβάλλει ένα από τα υψηλότερα φορολογικά βάρη στους εργαζόμενους μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών.
Πέραν από το ύψος των φόρων και των εισφορών, σε πολλές χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, το πρόβλημα του fiscal drag αντιμετωπίζεται μέσω αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής.
Στις ΗΠΑ, στη Γερμανία και στη Μεγάλη Βρετανία, αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο τα όρια φορολογίας και οι κλίμακες βάσει του πληθωρισμού, με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα.
Η απουσία τέτοιου μηχανισμού στην Ελλάδα σημαίνει ότι το φορολογικό σύστημα γίνεται σταδιακά ολοένα και πιο δυσβάσταχτο για τους ίδιους φορολογουμένους, χωρίς απαραίτητα να έχει αλλάξει κάτι στο φορολογικό πλαίσιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μία από τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι και εξετάζει το οικονομικό επιτελείο ενόψει ΔΕΘ, είναι και η αλλαγή στις κλίμακες και στους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος, με την μεσαία τάξη στο επίκεντρο. Συγκεκριμένα προτείνεται:
- Η μείωση του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ από το 22% που ισχύει σήμερα στο 18% ή ακόμα και στο 15%.
- Η αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας για εισοδήματα από 20.000 έως 40.000 ευρώ.
- Αύξηση του ορίου εισοδήματος για τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή 44% από τα 40.000 ευρώ στα 45.000 ή 50.000 ευρώ.
Ωστόσο, αν και οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις θα λειτουργήσουν ευεργετικά όταν εφαρμοστούν, μακροπρόθεσμα δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν την επανεμφάνιση του φαινομένου, καθώς τα εισοδήματα αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, με τον στόχο της κυβέρνησης να είναι ο μέσος μισθός να φτάσει στα 1.500 ευρώ έως το 2027.
Οι λύσεις που προτείνονται από ειδικούς του κλάδου των φοροτεχνικών είναι είτε η ετήσια αναπροσαρμογή του αφορολόγητου και των κλιμακίων βάσει πληθωρισμού ή του μέσου ονομαστικού μισθού, ή την καθιέρωση ειδικού δείκτη «φορολογικής κόπωσης» για τα νοικοκυριά, που θα οδηγεί σε ad hoc ελαφρύνσεις, και άλλες στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις για χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Πηγή: www.newsit.gr